Κατά την τελευταία δεκαετία παρατηρείται αύξηση στις παθήσεις του θυρεοειδούς γενικά αλλά και ειδικότερα στον καρκίνο του θυρεοειδούς όπου ο ρυθμός αύξησης είναι πολύ μεγαλύτερος από άλλες μορφές καρκίνου παγκοσμίως.
Αποτελεί το 1,5-3% όλων των νεοπλασιών (καρκίνων). Πιο συχνά προσβάλλει τις γυναίκες έναντι των ανδρών σε αναλογία 3 προς 1.
Ο καρκίνος του Θυρεοειδούς σπάνια έχει ειδικά συμπτώματα. Αρχικά παρουσιάζεται σαν όζος Θυρεοειδή. Εμφανίζεται είτε ως μάζα-πρήξιμο στο λαιμό ή σε τυχαίο υπερηχογράφημα τραχήλου για άλλο λόγο. Άλλα σπάνια συμπτώματα που πρέπει να σας προβληματίσουν είναι βραγχνάδα που επιμένει, δυσκολία στην κατάποση, επίμονος βήχας και διογκωμένοι λεμφαδένες στο λαιμό.
Μπορείτε να πραγματοποιήσετε μόνοι σας έναν απλό έλεγχο για να διαπιστώσετε την παρουσία ύποπτων όζων στο Θυρεοειδή.
Αν παρατηρήσετε κάποια διόγκωση, ή έχετε κάποιον από τους παραπάνω παράγοντες κινδύνου, θα πρέπει να συμβουλευτείτε το γιατρό σας και να υποβληθείτε σε υπερηχογράφημα Θυρεοειδούς.
Οι κυριότεροι τύποι Καρκίνου Θυρεοειδή είναι:
Είναι η συχνότερη και λιγότερο επιθετική μορφή της νόσου. Συνήθως διαγιγνώσκεται σε αρχικό στάδιο και έχει άριστη πρόγνωση και εξαιρετική επιβίωση.
Μαζί με το θηλώδες αποτελούν το διαφοροποιημένο καρκίνο Θυρεοειδή. Είναι σπάνιο σε περιοχές με επάρκεια ιωδίου (Ελλάδα), πιο επιθετικό από το θηλώδες, με σχετικά χειρότερη πρόγνωση.
Προέρχεται από τα παραθυλακιώδη ή κύτταρα-C, τα οποία εκκρίνουν την ορμόνη καλσιτονίνη. Η πρόγνωση ιδίως στα πρώιμα στάδια είναι καλή. Μπορεί να παρουσιαστεί είτε σε σποραδική (70%) είτε σε οικογενή μορφή (30%). Η καλσιτονίνη είναι ο καλύτερος δείκτης τόσο για τη διάγνωση όσο και για τη μετεγχειρητική παρακολούθηση των ασθενών με μυελοειδές καρκίνωμα του θυρεοειδούς.
Αποτελεί την πιο σπάνια, αλλά και πιο επιθετική μορφή καρκίνου του θυρεοειδούς. Εμφανίζεται σε άτομα μεγάλης ηλικίας (>60 χρ.), συχνότερα σε περιοχές με ενδημική βρογχοκήλη συνήθως σαν ταχέως αναπτυσσόμενη σκληρή μάζα με τοπικά συμπτώματα, Δεν υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία. Η εξέλιξη είναι ταχύτατη και η πρόγνωση πτωχή.
Ενώ οι όζοι του θυρεοειδούς είναι συνηθισμένοι (πρόσφατες μελέτες να δείχνουν ότι το 70% των ενηλίκων έχουν οζίδια που ανιχνεύονται με υπερήχους) μόνο το 5-10% αυτών είναι καρκινικοί. Όλοι οι Όζοι πρέπει να διερευνώνται για την περίπτωση που είναι Καρκίνος. Η αξιολόγηση των όζων του θυρεοειδούς βασίζεται στο υπερηχογράφημα και στην παρακέντηση με λεπτή βελόνα υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση. Η κυτταρολογική εξέταση του υλικού της παρακέντησης μας δίνει τη δυνατότητα στις περισσότερες περιπτώσεις να αξιολογήσουμε εάν ο όζος είναι καλοήθης ή κακοήθης.
Ο ρόλος των αιματολογικών εξετάσεων είναι δευτερεύων. Σχεδόν όλοι οι ασθενείς με Καρκίνο Θυρεοειδή έχουν φυσιολογικό μεταβολισμό και φυσιολογικές θυρεοειδικές ορμόνες (Τ4, Τ3 και ΤSH). Δεν υπάρχουν ειδικοί βιοχημικοί δείκτες (εξετάσεις αίματος) που να διαχωρίζουν τους καλοήθεις από τους κακοήθεις όζους του θυρεοειδούς εκτός από τη τιμή της καλσιτονίνης. για τα μυελοειδή καρκινώματα. Η Θυρεοσφαιρίνη, μια ορμόνη που παράγεται από τα θυρεοειδικά θυλάκια, δεν είναι διαγνωστική κακοήθειας προεγχειρητικά. Αποτελεί όμως τον πιο αξιόπιστο δείκτης παρακολούθησης των θυλακιοκυτταρικών καρκινωμάτων μετά τη χειρουργική αφαίρεση του αδένα και την καταστροφή των υπολειμμάτων με ραδιενεργό ιώδιο.
Ευτυχώς και σε αντίθεση με άλλους τύπους κακοήθειας, ο καρκίνος του θυρεοειδούς είναι σε μεγάλο ποσοστό ιάσιμος.
Η αρχική και βασικότερη θεραπεία είναι η χειρουργική επέμβαση, η οποία περιλαμβάνει την ολική αφαίρεση του θυρεοειδούς αδένα (ολική Θυρεοειδεκτομή).
Πολύ συχνά η θεραπεία της θυρεοειδικής κακοήθειας απαιτεί εκτός της βασικής επέμβασης και συμπληρωματικό ριζικό καθαρισμό με αφαίρεση των λεμφαδένων στην περιοχή του τραχήλου (λεμφαδενικό καθαρισμό), κυρίως στους ιστολογικούς τύπους του θηλώδους και του μυελοειδούς καρκίνου. Στα θυλακιώδη καρκινώματα η λεμφαδενική συμμετοχή είναι σπάνια.
Για να αποφευχθούν επανεπεμβάσεις σε δεύτερο χρόνο για λεμφαδενικό καθαρισμό στον καρκίνο του θυρεοειδούς, είναι απαραίτητο πριν από κάθε χειρουργική επέμβαση να πραγματοποιείται χαρτογράφηση της περιοχής (των λεμφαδένων του τραχήλου) με εξειδικευμένο υπερηχογράφημα από έμπειρο ακτινολόγο.
Σε κάποιες περιπτώσεις, συμπληρωματικά, δίνεται ραδιενεργό ιώδιο που καταστρέφει τα υπολείμματα του θυρεοειδικού ιστού.
Ο ασθενής, μετά από την επέμβαση και την οποιαδήποτε συμπληρωματική θεραπεία στην οποία υποβληθεί, τίθεται σε τακτική παρακολούθηση από τη θεράπουσα ενδοκρινολογική ομάδα για την έγκαιρη διαπίστωση πιθανής υποτροπής
Η Θεοδώρα Μαργαρίτη είναι Χειρουργός Θυρεοειδούς και Παραθυρεοειδών Αδένων με έδρα την Αθήνα και συνεργάτης της πανεπιστημιακής κλινικής Χειρουργικής Ενδοκρινών Αδένων Helios Wuppertal (Γερμανίας), κέντρου αναφοράς στη χειρουργική Θυρεοειδούς και Παραθυρεοειδών.
Διαθέτει μακροχρόνια κλινικη εμπειρία περισσότερων από 1200 επεμβάσεων και πιστοποιημένη εξειδίκευση από την Ευρωπαική εταιρεία Χειρουργικής Ενδοκρινών Αδένων (Fellow of the European Board of Endocrine Surgery).