Οι παραθυρεοειδείς είναι 4 μικροί αδένες που βρίσκονται στο λαιμό ακριβώς πίσω από τον θυρεοειδή αδένα.
Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν τέσσερις παραθυρεοειδείς αδένες, οι οποίοι είναι τοποθετημένοι ανά δύο πίσω από κάθε λοβό του θυρεοειδούς αδένα. Το μέγεθός τους δεν ξεπερνάει αυτό ενός μπιζελιού.
Το γεγονός ότι έχουμε τέσσερις (το μοναδικό όργανο του σώματος που υπάρχει 4 φορές) αναδεικνύει τη σπουδαιότητά τους.
Παρά τη γειτονική τους θέση, οι Παραθυρεοειδείς αδένες δεν έχουν άλλη σχέση με το Θυρεοειδή, αλλά είναι ανεξάρτητοι αδένες. Η λειτουργία τους δεν επηρεάζεται από τη λειτουργία του Θυρεοειδή, και αντιστροφα.
Η παραθορμόνη είναι η ορμόνη που παράγεται μόνο από τους Παραθυρεοειδείς και ελέγχει τα επίπεδα Aσβεστίου στο αίμα.
Το ασβέστιο του αίματος πρέπει να παραμένει σε ένα στενό φυσιολογικό εύρος, γιατί μεταξύ άλλων ρυθμίζει τη λειτουργία της καρδιάς (τη συχνότητα και την ένταση της λειτουργίας της). Το ασβέστιο είναι αναγκαίο για τη σωστή λειτουργία των μυών και των νεύρων και είναι απαραίτητο δομικό στοιχείο των δοντιών και των οστών.
Εξαιτίας αυτών των τριών μηχανισμών δράσης της Παραθορμόνης τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα παραμένουν πολύ σταθερά. Κάτι τέτοιο εξασφαλίζει ότι το νευρικό σύστημα και οι μύες του σώματος μπορούν να λειτουργήσουν σωστά, και επίσης βοηθά στην ενδυνάμωση και καλή λειτουργία των οστών.
Η αυξημένη Παραθορμόνη στο αίμα σημαίνει πάντα αυξημένη παραγωγή της από τους Παραθυρεοειδείς αδένες. Όταν οι Παραθυρεοειδείς αδένες υπερπαράγουν Παραθορμόνη, η πάθηση ονομάζεται Υπερπαραθυρεοειδισμός.
Υπάρχουν 2 είδη Υπερπαραθυρεοειδισμού:
Είναι ο Υπερπαραθυρεοειδισμός που οφείλεται σε δυσλειτουργία των ίδιων των Παραθυρεοειδών Αδένων και δε σχετίζεται με κάποια εξωτερική αιτία.
Είναι η κατάσταση υπερπαραγωγής Παραθορμόνης από τους Παραθυρεοειδείς ως απάντηση σε κάποια εξωτερική αιτία. Εδώ οι Παραθυρεοειδείς δεν έχουν κάποια βλάβη αλλά αντιδρούν φυσιολογικά στο υψηλό ασβέστιο ή στη χαμηλή Βιταμίνη D. Τα κυριότερα αίτια είναι η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια και η έλλειψη Βιταμίνης D. Υπάρχουν και πολλές άλλες σπανιότερες αιτίες.
Όταν παρατείνεται ο δευτεροπαθής Υπερπαραθυρεοειδισμός, οι Παραθυρεοειδείς αδένες κάποιές φορές υπερπλάσονται και “αυτονομούνται”. Αυτό σημαίνει ότι συνεχίζουν και παράγουν Παραθορμόνη ακόμα και όταν το ασβέστιο είναι φυσιολογικό ή αυξημένο. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται Τριτοπαθής Υπερπαραθυρεοειδισμός.
Ο δευτεροπαθής Υπερπαραθυρεοειδισμός κατά κανόνα δεν απαιτεί χειρουργική επέμβαση. Αντιμετωπίζεται ανάλογα με το αίτιο, π.χ. με χορήγηση Βιταμίνης D. Σε ορισμένες περιπτώσεις νεφρικής ανεπάρκειας τελικού σταδίου, όταν αποτυγχάνει η φαρμακευτική και άλλη αγωγή και ο ασθενής έχει βαριά συμπτώματα, μπορεί να αποφασιστεί η χειρουργική Θεραπεία.
Πώς σχετίζονται οι Παραθυρεοειδείς αδένες και η Παραθορμόνη με το ψηλό ασβέστιο και τη νεφρολιθίαση;
Είναι ένας παθολογικός παραθυρεοειδής αδένας η αιτία για τις πέτρες στα νεφρά σας;
Χειρουργική των Παραθυρεοειδών Αδένων
Η Θεοδώρα Μαργαρίτη είναι Χειρουργός Θυρεοειδούς και Παραθυρεοειδών Αδένων με έδρα την Αθήνα και συνεργάτης της πανεπιστημιακής κλινικής Χειρουργικής Ενδοκρινών Αδένων Helios Wuppertal (Γερμανίας), κέντρου αναφοράς στη χειρουργική Θυρεοειδούς και Παραθυρεοειδών.
Διαθέτει μακροχρόνια κλινικη εμπειρία περισσότερων από 1200 επεμβάσεων και πιστοποιημένη εξειδίκευση από την Ευρωπαική εταιρεία Χειρουργικής Ενδοκρινών Αδένων (Fellow of the European Board of Endocrine Surgery).