Τι είναι οι πέτρες στα νεφρά;
Οι πέτρες στα νεφρά είναι μικροί λίθοι που σχηματίζονται στα νεφρά λόγω περίσσειας διαφόρων ενώσεων στο αίμα. Οι πέτρες στα νεφρά εμφανίζονται σε περίπου 5% του πληθυσμού και αποτελούνται συνήθως από ασβέστιο. Ο υπερπαραθυρεοειδισμός είναι η υπ’ αριθμόν ένα αιτία εμφάνισης λίθων στα νεφρά. Έτσι όποιος εμφανίσει πέτρα στα νεφρά θα πρέπει να εξετάζεται για πρόβλημα στους παραθυρεοειδείς αδένες του. Μεγάλο ποσοστό των ασθενών με πέτρες στα νεφρά έχουν αδένωμα Παραθυρεοειδούς που πρέπει να αφαιρεθεί, αλλιώς οι πέτρες στα νεφρά θα επιστρέψουν.
Μάθετε τι είναι οι πέτρες στα νεφρά και τι πρέπει να κάνετε για να αποφύγετε την επανεμφάνισή τους.
Τι προκαλεί πέτρες στα νεφρά;
Οι πέτρες στα νεφρά αναπτύσσονται επειδή τα νεφρά καθαρίζουν και φιλτράρουν το αίμα από διάφορες ουσίες που πρέπει να αποβληθούν. Μακράν το νούμερο ένα «απόβλητο» στο αίμα από την οποία ο νεφρός θέλει να απαλλαγεί είναι το υψηλό ασβέστιο. Όταν υπάρχει υπερβολικό ασβέστιο (ή άλλα μέταλλα) στο αίμα, ο νεφρός προσπαθεί να το απομακρύνει προκαλώντας τη συγκέντρωσή του στο κέντρο του νεφρού όπου συσσωρεύεται σε μία ή περισσότερες μικρές πέτρες.
Από τι αποτελούνται οι πέτρες στα νεφρά;
Τουλάχιστον το 90% των λίθων στα νεφρά αποτελούνται από ασβέστιο και η υπ’ αριθμόν ένα αιτία των λίθων στα νεφρά είναι ο υπερπαραθυρεοειδισμός, μια ασθένεια που προκαλείται από πρόβλημα στους παραθυρεοειδείς αδένες. Το υπόλοιπο 10% των λίθων στα νεφρά αποτελείται από συγκέντρωση άλλων ουσιών. Η τιμή ασβεστίου ελέγχεται από τους παραθυρεοειδείς αδένες. Η δουλειά των παραθυρεοειδών αδένων είναι να ελέγχουν την ποσότητα ασβεστίου στο αίμα μας και στα οστά μας. Ωστόσο, περίπου το 2% των ανθρώπων θα αναπτύξουν πρόβλημα με τους παραθυρεοειδείς αδένες τους κατά τη διάρκεια της ζωής τους και όλοι οι ασθενείς με πρόβλημα στους παραθυρεοειδείς αδένες θα έχουν προβλήματα με το ασβέστιο. Έτσι, μακράν η πιο συχνή αιτία νεφρολιθίασης είναι ο υπερπαραθυρεοειδισμός -μια ασθένεια του ασβεστίου που προκαλείται από (καλοήθη) όγκο σε έναν ή περισσότερους παραθυρεοειδείς αδένες.
Οι πέτρες στα νεφρά εμφανίζονται παγκοσμίως μεταξύ 3 και 5% του πληθυσμού. Ωστόσο, στους ασθενείς μας που χειρουργούμε για υπερπαραθυρεοειδισμό, το 38% των ανδρών και το 20% των γυναικών έχει πέτρες στα νεφρά (νεφρολιθίαση).
Όλοι οι ασθενείς που εμφάνισαν πρόσφατα πέτρα στα νεφρά, ΠΡΕΠΕΙ να ελεγχθούν για πρόβλημα παραθυρεοειδούς.
Ο μη θεραπευμένος υπερπαραθυρεοειδισμός δεν προκαλεί μόνο πέτρες στα νεφρά, αλλά και υψηλή αρτηριακή πίεση, οστεοπόρωση, κατάγματα, στεφανιαία νόσο, κολπική μαρμαρυγή (καρδιακά προβλήματα), εγκεφαλικό επεισόδιο, νεφρική ανεπάρκεια, ΓΟΠ κ.α. Η αποφυγή περισσότερων λίθων στα νεφρά είναι μόνο ένα μικρό μέρος του γιατί πρέπει να ελεγχθείτε για υπερπαραθυρεοειδισμό εάν έχετε πέτρες στα νεφρά.
ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ: Πολύ συχνά οι ασθενείς με νεφρολιθίαση δεν κάνουν έλεγχο για προβλήματα παραθυρεοειδών (υπερπαραθυρεοειδισμό).
Τι είναι η παραθορμόνη και τι σχέση έχει με το ασβέστιο και τις πέτρες στα νεφρά;
Οι παραθυρεοειδείς αδένες παράγουν μια ορμόνη, που ονομάζεται “παραθορμόνη” (PTH). Η παραθορμόνη ρυθμίζει τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα. Όταν ένας από τους παραθυρεοειδείς αδένες σας πάθει βλάβη και παράγει υπερβολική ποσότητα παραθορμόνης, η περίσσεια ορμόνης πηγαίνει στα οστά και παίρνει ασβέστιο από τα οστά και το βάζει στο αίμα σας. Το υψηλό ασβέστιο στο αίμα είναι αυτό που προκαλεί στα τις πέτρες στα νεφρά (όχι σε όλους τους ασθενείς, αλλά σε πάρα πολλές περιπτώσεις).
Τι εξετάσεις πρέπει να κάνω όταν βρω πέτρες στα νεφρά;
Εάν έχετε πέτρες στα νεφρά, το πρώτο βήμα μετά την άμεση θεραπεία είναι να ελεγθούν τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα σας. Εάν το επίπεδο ασβεστίου σας είναι υψηλό, τότε θα πρέπει να ελέγξετε την ορμόνη που παράγουν οι παραθυρεοειδείς αδένες, την Παραθορμόνη. Συχνά η εξέταση αυτή παραλείπεται όταν το ασβέστιο “είναι φυσιολογικό” ή “λίγο υψηλό”, και αποκλείεται η πάθηση των Παραθυρεοειδών ως αιτία για τις πέτρες στα νεφρά.
Η μέτρηση μόνο του ασβεστίου στο αίμα μπορεί να μην είναι αρκετή για να αποκλειστεί ο υπερπαραθυρεοειδισμός ως αιτία των λίθων στα νεφρά.
Αυτό συμβαίνει γιατί τα επίπεδα ασβεστίου σε ασθενείς με πρωτοπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό είναι μεταβλητά. Οι περισσότεροι άνθρωποι με όγκο – αδένωμα των παραθυρεοειδών (που πρέπει να αφαιρεθεί) έχουν επίπεδα ασβεστίου που ανεβοκατεβαίνουν, υψηλά μερικές φορές και φυσιολογικά περιστασιακά. Επίσης το «φυσιολογικό» ασβέστιο πρέπει να συνυπάρχει με σχετικά χαμηλή παραθορμόνη για να είναι όντως φυσιολογικό.
Συνοπτικά:
- Ψηλό ασβέστιο και νέα εμφάνιση πέτρας στα νεφρά–> Υπερπαραθυρεοειδισμός.
- Φυσιολογικό ασβέστιο στο αίμα και νέα εμφάνιση πέτρας στα νεφρά–> πρέπει να μετρηθούν και επίπεδα παραθορμόνης (PTH).
Πέτρες στα νεφρά και υπερπαραθυρεοειδισμός
Οι πέτρες στα νεφρά εμφανίζονται σε περίπου 4% των ανθρώπων, αλλά είναι πολύ πιο συχνές σε άτομα με επίπεδα ασβεστίου στο αίμα άνω των 10,0 mg/dl (το ανώτερο όριο του φυσιολογικού για ενήλικες άνω των 35 ετών). Είναι ΠΟΛΥ σημαντικό να καταλάβετε ότι οι πιθανότητες να πάθετε πέτρες στα νεφρά ΔΕΝ είναι υψηλότερες αν το ασβέστιο στο αίμα σας είναι υψηλότερο. Δηλαδή, ένα ασβέστιο 12,5 mg/dl δεν έχει μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης λίθων στα νεφρά από ένα ασβέστιο 10,5 mg/dl. Ο χρόνος έχει σημασία: όσο περισσότερο καιρό ένα άτομο έχει υψηλό ασβέστιο τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να αποκτήσει πέτρες στα νεφρά. Ακόμα και πολύ ήπιες αυξήσεις ασβεστίου για μερικά χρόνια αυξάνουν δραματικά τη συχνότητα εμφάνισης νεφρολιθίασης.
Τι πρέπει να κάνω αν όντως έχω πέτρες στα νεφρά εξαιτίας υπερπαραθυρεοειδισμού;
Όλοι οι ασθενείς με πρωτοπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό και πέτρες στα νεφρά πρέπει να υποβάλλονται σε επέμβαση αφαίρεσης του παθολογικού Παραθυρεοειδούς αδένα (Παραθυρεοειδεκτομή). Αυτή η απόλυτα ασφαλής, σύντομη και απλή επέμβαση (από εξειδικευμένο Χειρουργό) είναι η μόνη θεραπεία και έχει εξαιρετικά υψηλό ποσοστό επιτυχίας. Η αναμονή ή η προσπάθεια «διόρθωσης» με φάρμακα έχει ως αποτέλεσμα να υποτροπιάσουν οι πέτρες στα νεφρά και να εμφανιστεί ποικιλία άλλων προβλημάτων σε διάφορα όργανα.
Οι πληροφορίες αυτές δεν υποκαθιστούν την επικοινωνία με το γιατρό σας. Επικοινωνήστε μαζί μας για να απαντήσουμε σε όλες σας τις ερωτήσεις και να προγραμματίσουμε, αν χρειάζεται, το χειρουργείο στους Παραθυρεοειδείς σας.
